Είναι γεγονός ότι ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί με αγωνία τις ραγδαίες εξελίξεις γύρω από την εξάπλωση του κορωνοϊού, με προσπάθειες για λήψη μέτρων σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο για την αντιμετώπισή του.

Η Ιταλία είναι η χώρα που βρίσκεται εδώ και πολλές ημέρες στο επίκεντρο των συζητήσεων, αφού μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ο αριθμός των κρουσμάτων αλλά και των νεκρών έχει αυξηθεί δραματικά. Με συνολικά πάνω από 10.000 κρούσματα, σε μία και μόνο ημέρα καταγράφηκαν 168 θάνατοι, με τον αριθμό των νεκρών να φτάνει από τους 463 στους 631.

Ένα από τα θέματα που έχουν ευλόγως προκύψει αφορά τους εργοδότες και τα μέτρα που αυτοί χρειάζεται να λάβουν για τον περιορισμό του ιού. Τι θα πρέπει οι εργοδότες να λαμβάνουν υπόψη όταν υποπτεύονται κάποιο πιθανό κρούσμα και τι στοιχεία έχουν τη δυνατότητα να ζητάνε από τους εργαζομένους τους; Μπορούν οι εργοδότες να συλλέγουν προσωπικά δεδομένα των εργαζομένων για να τα επεξεργαστούν για λόγους που συνδέονται με την αποτροπή εξάπλωσης του ιού, εκφεύγουν ωστόσο από τους νόμιμους σκοπούς επεξεργασίας;

Όπως δήλωσε η ίδια η Ιταλική Αρχή, αυτή λαμβάνει συχνά το τελευταίο διάστημα ερωτήματα από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς με θέμα τη δυνατότητα προληπτικής συλλογής από τους εργαζομένους πληροφοριών σχετικών με την παρουσία συμπτωμάτων του κορωνοϊού, καθώς και αναφορικά με τις τελευταίες τους μετακινήσεις, με στόχο την ιχνηλασιμότητα και την αντιμετώπιση του ιού. Ένα ακόμη ερώτημα που απασχόλησε επανειλημμένως την Αρχή, αφορούσε την λεγόμενη «αυτοδήλωση» των εργαζομένων ότι οι τελευταίοι δεν έχουν παρουσιάσει συμπτώματα γρίπης, σε συνδυασμό με την παροχή επιπλέον ευαίσθητων προσωπικών πληροφοριών.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ιταλική Αρχή κατ’ αρχάς τόνισε ότι αρμόδια για την διεξαγωγή των απαιτούμενων ιατρικών ελέγχων των εργαζομένων είναι η εκ του νόμου ορισμένη υγειονομική Αρχή. Από την άλλη μεριά, η Αρχή υπογράμμισε ότι οι εργοδότες πρέπει να απέχουν από την εκ των προτέρων και με συστηματικό και γενικευμένο τρόπο συλλογή προσωπικών δεδομένων εργαζομένων, μεταξύ άλλων μέσω συγκεκριμένων αιτήσεων προς τον συγκεκριμένο εργαζόμενο, που αφορούν την εκδήλωση τυχόν συμπτωμάτων γρίπης σε αυτόν ή στις πλησιέστερες επαφές του, ενώ σε καμία περίπτωση οι εργοδότες δεν δύνανται να συλλέξουν πληροφορίες που αφορούν καταστάσεις και πρόσωπα εκτός του εργασιακού περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με την Ιταλική Αρχή, η πρόληψη της εξάπλωσης του κορωνοϊού είναι ένας στόχος που πρέπει να επιτύχουν οι φορείς που έχουν επισήμως επιφορτιστεί με αυτή την αποστολή με κατάλληλο και επαγγελματικό τρόπο. Άλλωστε, η έρευνα και η συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα τυπικά συμπτώματα του κορωνοϊού και τις πρόσφατες μετακινήσεις κάθε ατόμου είναι ευθύνη των επαγγελματιών του τομέα της υγείας και του συστήματος πολιτικής προστασίας που προσφάτως εγκρίθηκαν από τον κρατικό μηχανισμό.

Επομένως, σε συμφωνία και με τις συστάσεις της Εποπτικής Αρχής της Δανίας, στο πλαίσιο των κανόνων προστασίας δεδομένων, ο εργοδότης μπορεί να καταγράφει και να αποκαλύπτει πληροφορίες που δεν είναι απολύτως συγκεκριμένες και θα μπορούσαν να θεωρηθούν δεδομένα υγείας όταν οι καταστάσεις το απαιτούν. Για παράδειγμα, τέτοια δεδομένα μπορεί να αποτελούν τα κατωτέρω:

• Ότι ένας εργαζόμενος έχει επιστρέψει από τις λεγόμενες «περιοχές κινδύνου»
• Ότι ένας εργαζόμενος βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό (χωρίς να δηλώνεται ο λόγος)
• Ότι ένας εργαζόμενος είναι άρρωστος (χωρίς να δηλώνεται ο λόγος).

Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι επίσης δικαιολογημένο για τον εργοδότη να καταγράφει και να αποκαλύπτει πληροφορίες οι οποίες μπορεί να θεωρηθούν δεδομένα υγείας, όπως ότι ένας εργαζόμενος έχει μολυνθεί από τον κορωνοϊό. Η δικαιολογητική βάση εδώ μπορεί να είναι ότι η διοίκηση και οι συνάδελφοι του εργαζομένου θα πρέπει να λάβουν όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις.

Ωστόσο, είναι σημαντικό για τους εργοδότες να λαμβάνουν υπόψη πάντα ότι η καταχώριση ή η κοινοποίηση πρέπει να είναι πραγματική, ενώ παράλληλα οι πληροφορίες που αποκαλύπτονται πρέπει να περιορίζονται σε ό,τι είναι απαραίτητο. Συνεπώς, ο εργοδότης πρέπει να εξετάσει:

• εάν υπάρχει πράγματι ένας σοβαρός λόγος για την καταχώριση ή τη γνωστοποίηση των εν λόγω πληροφοριών,
• κατά πόσο είναι απαραίτητο να διευκρινιστούν περαιτέρω οι διαθέσιμες πληροφορίες (πώς μπορεί να εφαρμοστεί στην συγκεκριμένη περίπτωση η αρχή της ελαχιστοποίησης), και
• εάν είναι απαραίτητο να ανακοινώσει στους λοιπούς εργαζομένους ονόματα (π.χ. το όνομα του προσβεβλημένου ατόμου ή του εργαζόμενου που παραμένει σε κατ’ οίκον περιορισμό).