Η 22η Φεβρουαρίου 2019 είναι αδιαμφισβήτητα μία αξιομνημόνευτη ημέρα για την πρόοδο της τεχνολογίας. Η συμφωνία μεταξύ της ρουμανικής Προεδρίας και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ελεύθερη χρήση και διαθεσιμότητα των πληροφοριών του Δημοσίου Τομέα (ΠΔΤ) εγκρίθηκε από τους εκπροσώπους των κρατών μελών, δίνοντας πνοή στην εξέλιξη των ψηφιακών τεχνολογιών, ιδιαίτερα στον κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης.
Η νέα αυτή μεταρρύθμιση, η οποία θα αποτελεί κομμάτι της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας που θα εκδοθεί, ούσα σε πλήρη εναρμόνιση με τον “GDPR”, θέτει νέους κανόνες στους δημόσιους φορείς σχετικά με τη διάθεση πληροφοριών που κατέχουν σε όσους το αιτηθούν. Αυτές θα παρέχονται δωρεάν ή με ελάχιστο κόστος για την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, με ταχύτερο και απλούστερο τρόπο, στοχεύοντας στην τόνωση της δημιουργίας νέων προϊόντων και υπηρεσιών στον χώρο της ψηφιακής καινοτομίας. Ωστόσο, η διάθεση αυτή δεν θα δεσμεύει τους δημόσιους φορείς. Σε περίπτωση όμως που αποφασίσουν να διαθέσουν τις ΠΔΤ που κατέχουν, θα πρέπει να το πράξουν με γνώμονα τις αρχές της διαφάνειας και της αποφυγής των διακρίσεων.
Η Οδηγία αυτή θα αφορά τα σύνολα δεδομένων «υψηλής αξίας», μία έννοια που εισάγεται για πρώτη φορά με την παρούσα μεταρρύθμιση. Σε αυτά περιλαμβάνονται γεωχωρικά δεδομένα όπως χάρτες και ταχυδρομικοί κωδικοί, δεδομένα παρατήρησης της Γης και του περιβάλλοντος, μετεωρολογικά δεδομένα, στατιστικές έρευνες, δεδομένα ιδιοκτησιακού καθεστώτος εταιρειών, δεδομένα κατανάλωσης ενέργειας νοικοκυριών, εθνικά και περιφερειακά επίπεδα εκπαίδευσης. Η Οδηγία καλύπτει επιπλέον και ερευνητικά δεδομένα που προέκυψαν μέσω δημόσιας χρηματοδότησης και είναι ήδη διαθέσιμα σε δημόσια αποθετήρια, καθώς και δυναμικά δεδομένα, όπως μετεωρολογικά δεδομένα ή δεδομένα κίνησης σε πραγματικό χρόνο τα οποία προέρχονται από αισθητήρες ή δορυφόρους. Επιπλέον, εισάγεται η έννοια των «ανοικτών δεδομένων», δηλαδή των δεδομένων ανοικτών μορφοτύπων που μπορούν να ανταλλαχθούν και να χρησιμοποιηθούν ελεύθερα για οποιονδήποτε σκοπό.
Η εν λόγω Οδηγία θα επικαιροποιήσει το προϋπάρχον νομικό πλαίσιο του 2003, το οποίο θεσπίζει κανόνες που ενθαρρύνουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ να μοιράζονται και να επαναχρησιμοποιούν δεδομένα που αντλούνται από τον δημόσιο τομέα. Όσον αφορά την ενσωμάτωσή της από τα κράτη μέλη, αυτά θα έχουν περιθώριο δύο ετών από την έναρξη ισχύος της Οδηγίας για να την ενσωματώσουν στην εθνική τους νομοθεσία.
Σαν αποτέλεσμα, θα τονωθεί στο έπακρο η ατομική πρωτοβουλία των νέων επιχειρηματιών και των start-up επιχειρήσεων για τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, κάτι που μέχρι πρότινος ήταν αδύνατο ή εξαιρετικά δυσχερές, τονώνοντας ταυτόχρονα και την οικονομία κάθε κράτους μέλους.
Όπως τόνισε και η Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ψηφιακή Οικονομία και την Κοινωνία Mariya Gabriel:
«Πέρα από την οικονομία, τα ανοικτά δεδομένα που διατίθενται για ελεύθερη χρήση από τον Δημόσιο Τομέα είναι επίσης σημαντικά για τη Δημοκρατία και την Κοινωνία μας, διότι αυξάνουν τη διαφάνεια και υποστηρίζουν έναν δημόσιο διάλογο βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα».